A new face for the BBC – การปรับตัวเพื่อก้าวต่อของบีบีซี

  บรรษัทแพร่ภาพกระจายเสียงอังกฤษ (BBC: British Broadcasting Corporation) องค์การกระจายเสียงสาธารณะของสหราชอาณาจักรที่ก่อตั้งขึ้นมาตั้งแต่ปี 1928 ระยะเวลากว่า 90 ปีทำให้บีบีซีเป็นหนึ่งในสื่อที่ทรงอิทธิพลมากที่สุดในโลก ในฐานะผู้ผลิตเนื้อหาที่น่าเชื่อถือและเป็นกลาง องค์กรกระจายเสียงวิทยุและโทรทัศน์ที่มีโปรแกรมเนื้อหาหลากหลายทั้งข่าว สารคดี เกมโชว์ กีฬา และยังเป็นองค์กรแรกที่ผลิตเนื้อหาตอบสนองกับความต้องการของผู้ชม ผ่านแพลทฟอร์มอย่างบีบีซี ไอเพลเยอร์ (BBC iPlayer)

เนื้อหาของบีบีซีได้รับการเผยแพร่ในหลายช่องทาง ทั้งวิทยุโทรทัศน์ เว็บไซต์ และแอปพลิเคชั่น สื่อสารถึงกลุ่มเป้าหมายนับร้อยล้านคนทั่วโลก ซึ่งมีอายุตั้งแต่ 3-103 ปี การมาถึงของแพลทฟอร์มเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชั่น ผู้คนอ่านเนื้อหา ดูวิดีโอผ่านอุปกรณ์มือถือ ในทางหนึ่งทำให้บีบีซีเข้าถึงผู้ใช้และผู้ชมมากขึ้น แต่แบบตัวอักษรเดิมที่เคยไปได้ดีกับสื่อเก่านั้นใช้งานในบริบทยุคใหม่ไม่ได้อีกต่อไป บีบีซีจึงต้องตัดสินใจเปลี่ยนแปลงเพื่อรักษาประสิทธิภาพในการสื่อสาร อัตลักษณ์สอดคล้องกันในหลายช่อง และการรักษาน้ำเสียงที่มีให้สม่ำเสมอ

บทบาทหน้าที่ของ Bruno Maag ผู้ก่อตั้งค่ายฟอนต์ Dalton Maag หนึ่งในผู้รับหน้าที่ออกแบบตัวอักษรร่วมกับ Lukas Paltram ให้กับบีบีซีจึงสำคัญ บรูโนและทีมเริ่มต้นโปรเจ็คต์การออกแบบนี้ผ่านการทำงานร่วมกับ BBC GEL (Global Experience Language) หน่วยงานภายในของบีบีซี (-ทำหน้าที่ออกแบบคู่มือสำหรับการแสดงผล UX/UI แพลทฟอร์มทั้งหมดของบีบีซี เว็บไซต์ แอปพลิเคชั่น หน้าจอทีวี หรือสิ่งพิมพ์ ให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน) เป้าหมายในการออกแบบตัวอักษรของบีบีซีในครั้งนี้คือแบบตัวอักษรที่สามารถปรับใช้ได้กับทุกช่องทางการนำเสนอ จากแบบตัวอักษรก่อนหน้าที่บีบีซีเลือกใช้คือ Gill Sans เป็นแบบตัวอักษรหลักตั้งแต่ปี 1997 ซึ่งไม่เหมาะสมกับบริบทปัจจุบันที่ผู้รับสารอ่านผ่านหน้าจอขนาดเล็ก หรือการเลือกใช้ Neue Helvetica และ Arial สำหรับเนื้อหาที่เผยแพร่ในดิจิทัล เพราะบีบีซีเผยแพร่เนื้อหาสู่คนจำนวนมาก ที่ไม่อาจรู้ได้เลยว่าอุปกรณ์รับสารปลายทางนั้นเป็นลักษณะไหน ดังนั้นแบบตัวอักษรใหม่นี้จึงต้องสามารถเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียม ลักษณะที่อ่านออกง่ายจึงเป็นปัจจัยสำคัญ

บีบีซี รีท (BBC Reith) คือชื่อฟอนต์ที่ตั้งตามชื่อลอร์ด จอห์น รีท (John Reith) ผู้ก่อตั้งบีบีซี เปิดตัวครอบครัวตัวอักษรแบบ Humanist บีบีซี รีทใช้งานครั้งแรกในบีบีซี สปอร์ต เมื่อเดือนสิงหาคมปี 2017 ก่อนจะปรับใช้กับช่องอื่นๆ ทั้งหมดภายในปี 2018

กระบวนการออกแบบนั้นเริ่มต้นขึ้นในปี 2015 จากการทำเวิร์กช้อประหว่างนักออกแบบและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับบีบีซีจากแต่ละฝ่ายจำนวนรวม 20 คน ภายใต้เป้าหมายสำคัญคือ จัดการความคาดหวังร่วมกัน โดยเริ่มต้นจากการให้แต่ละคนเขียนความหวังและความกลัวของตัวเองลงในกระดาษโพสต์อิท (ความหวังเขียนลงกระดาษสีเขียว ความกลัวเขียนลงกระดาษสีแดง) เพื่อจัดระเบียบความต้องการของแต่ละคนให้ตรงกัน ระหว่างเวิร์กช้อปคือการสร้างบทสนทนาร่วมกันของทุกฝ่าย ไม่ใช่แค่เพียงนักออกแบบหรือนักการตลาด แต่รวมถึงฝ่ายไอทีและฝ่ายอื่นๆ ที่มีความหวังและความกลัวซึ่งต่างออกไป

การเวิร์กช้อปยังนำพาทุกคนไปสู่คำถามสำคัญที่ว่า “อะไรคือความเป็นอังกฤษ (Britishness)”

Dalton Maag ค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติมในฐานะที่บีบีซีเป็นสถาบันอันทรงคุณค่าของสหราชอาณาจักรที่ผู้คนจดจำ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องเข้าใจถึงมรดกตกทอดหรือขนบแห่งความเป็นอังกฤษที่ถูกส่งต่อมา งานออกแบบที่ถูกเลือกในวันนั้น… ทำไมถึงเป็นที่นิยม? ทำไมผู้คนถึงชมชอบ? และทำไมถึงเป็นงานออกแบบที่สำเร็จ? ค้นหาคำตอบผ่านการทำแบบฝึกหัด ด้วยการรวบรวมรูปภาพที่ผู้คนรับรู้และจดจำได้จากทั้งประเทศอังกฤษ ไม่ว่าจะเป็นแบรนด์เบอร์เบอรี่จนถึงพิพิธภัณฑ์บริติช จับคู่ภาพกับแบบตัวอักษรเพื่อสร้างเสริมความเข้าใจและนิยามความเป็นอังกฤษให้ตรงกัน เพื่อให้ผู้มีส่วนที่เกี่ยวข้องทุกคนมองเห็นภาพในทิศทางเดียวกัน สื่อสารผ่านเครื่องมือสำคัญคือแผนที่แนวคิด และให้วางกระดาษแบบตัวอักษรลงในช่องเพื่อเห็นภาพร่วมกัน จนได้แบบตัวอักษรที่ต่อยอดมาจากการใช้งานได้ของแบบตัวอักษรเดิม แต่พัฒนารูปทรงให้ดูร่วมสมัยมากขึ้นจนสามารถใช้งานต่อเนื่องไปได้อีก 20 ปีข้างหน้า

แบบตัวอักษรบีบีซี รีทยังได้รับการพัฒนาสู่ประเภท non-Latin เพราะเนื้อหาของบีบีซีนั้นเผยแพร่ไปยังหลายประเทศทั่วโลก เริ่มจากรัสเซียที่เป็นกลุ่มตลาดใหญ่ อาระบิกสคริปต์ และเทวนาครีสำหรับกลุ่มผู้อ่านอินเดีย นอกจากการนึกถึงกลุ่มผู้อ่านจากทั่วทุกมุมโลกหรือทุกวัยแล้ว บรูโนยังคำนึงถึงกลุ่มคนที่มีความบกพร่องด้านการอ่านที่เปิดดูข่าวบีบีซีผ่านทางโทรทัศน์หรือเว็บไซต์ แบบตัวอักษรนี้จึงต้องตอบโจทย์เรื่องความสามารถในการเข้าถึง รองรับการอ่าน และเป็นแบบตัวอักษรที่ช่วยให้สมองถอดรหัสจากตัวอักษรสู่ความเข้าใจได้อย่างรวดเร็วมากที่สุด

ครอบครัวตัวอักษรของบีบีซี รีททั้งแบบมีเชิงและไม่มีเชิงนั้นทำงานร่วมกันในลักษณะของการเป็นลูกพี่ลูกน้องมากกว่าเป็นพี่น้อง หมายถึงต่างคนต่างมีเอกลักษณ์ข สามารถอยู่ด้วยตัวเองได้อย่างอิสระ แต่ก็ยืดหยุ่นมากพอที่จะทำงานร่วมกันได้

บีบีซี รีทนั้นเป็นแบบตัวอักษรของวันพรุ่งนี้ ผลลัพธ์ของการพัฒนาที่สะท้อนให้เห็นถึงความซับซ้อนของการออกแบบตัวอักษรในวันนี้ ซึ่งเป็นจริงได้ด้วยการร่วมมือกันเละมองเห็นเป้าหมายปลายทางที่ที่ชัดเจน จนได้เป็นแบบตัวอักษรที่เป็นองค์ประกอบสำคัญที่สุดในการกำหนดรูปแบบการสื่อสารทั้งหมด